Justyna Stoszek (ur. 1974 w Krakowie)
Artystka interdyscyplinarna. Od blisko 20 lat zajmuje się działalnością artystyczną i społeczną w sferze publicznej i multimedialnej. Prowadzi warsztaty, inicjuje i wspiera akcje społeczne. Swoje działania skupia na szeroko rozumianej edukacji ekologicznej, relacji człowieka z naturą, ochronie środowiska naturalnego.
Edukację artystyczną rozpoczęła w Liceum Sztuk Plastycznych w Rzeszowie (specjalność snycerstwo, dyplom z rzeźby). W 1999 roku ukończyła Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie (dyplom z malarstwa). W 2014 podjęła naukę litografii w Doświadczalnej Pracowni Litografii im. Pabla Picassa w Warszawie.
Jest autorką książki „Wieczny Las. Poza pogonią wielkich miast” oraz prekursorką roślinnych instalacji w szkle – od 2007 roku tworzy FOREST FOREVER – miniaturowe lasy sadzone w szkle.
Od 2017 roku realizuje cykl wystaw pod nazwą „Biosferaosobista”. Celem tej instalacji jest pogłębianie wiedzy (a tym samym świadomości zjawisk) związanej z funkcjonowaniem środowiska przyrodniczego, badanie relacji pomiędzy człowiekiem a naturą oraz refleksja nad zjawiskiem antropopresji czyli oddziaływaniem człowieka na naturę. Pierwszy etapem była ekspozycja lasów w szkle w naturalnym, leśnym otoczeniu. W tym celu artystka stworzyła autorskie, organiczne szkło w którym powstają roślinne biosfery. Wernisaże odbywały się w naturalnych warunkach czyli m.in. w Puszczy Białowieskiej, lasach beskidzkich i mazurskich. Zwieńczeniem wystaw były ekspozycje w środowisku miejskim, w przestrzeniach industrialnych (Łódzki festiwal Detal Fest), w teatrach (premiera spektaklu „Makbet” w reżyserii Agaty Dudy-Gracz w teatrze Capitol we Wrocławiu) i w galeriach (Galeria Poznańskiego Browaru, Stara Słodownia).
Ostatni projekt artystki to ogólnopolska wystawa w przestrzeni miejskiej "Godzina dla Ziemi" zorganizowana dzięki współpracy z AMS.
Obrazy prezentowane na wielkoformatowych billboardach (także w wersji animowanej) oraz na citylightach i słupach reklamowych można oglądać w wielu polskich miastach do dziś.
Jest stypendystką Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – Kultura w sieci.
2022 – ogólnopolska wystawa Forest Forever. Obrazy wyświetlane na wielkoformatowych billboardach, lightboxach i słupach reklamowych we współpracy z AMS.
2020-2021 – projekt artystyczny „Nadzieja” jako odpowiedź na pandemię COVID-19. Obrazy wyświetlane na wielkoformatowych billboardach, lightboxach i słupach reklamowych we współpracy z AMS.
2020 – Udział w międzynarodowej wystawie „Botaniczne poszukiwania. Sztuka botaniczna w XXI wieku" w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie.
Kuratorki: Anna Król, Sylvia Peter
Aranżacja wystawy: Anna Król
Pierwsza w Europie wystawa prezentująca fenomen współczesnej sztuki botanicznej, dzieła artystów z Zachodu i Japonii, ukazane w kontekście dawnych mistrzów ilustracji botanicznej, m. in. Marii Sibylli Merian, Georga Hoefnagela oraz arcydzieł twórców ukiyo-e, Utamaro i Hiroshigego. Obszerna ekspozycja była nowatorskim przedsięwzięciem w Europie, projektem, który połączył „artystów botanicznych” z Zachodu i Japonii, pokazując prace historycznych mistrzów oraz dzieła współczesne. Muzeum Manggha zrealizowało projekt w sposób odmienny od dotychczasowych tego typu ekspozycji skupiając się na ukazaniu współdziałania i przenikania się kultur Wschodu i Zachodu, Azji i Europy.
Wystawa wpisuje się w ogólnoświatowy nurt wynikający z troski o zachowanie różnorodności biologicznej na świecie. Wzięło w niej udział ponad 30 artystów z wielu krajów Europy i świata. Wystawa zorganizowana we współpracy z Domem Norymberskim.
2021 – Księga artystyczna. Projekt filmowy pozwalający publiczności uczestniczyć w akcie tworzenia książki artystycznej. Tematem książki i filmu jest proces twórczy, relacja człowiek-natura, mity oraz symbolika świata roślin i zwierząt. „Książkę artystyczną rozumiem tu jako książkę, nad której ostateczną formą artysta zachowuje całkowitą kontrolę przez wszystkie etapy jej powstawania. Jako książkę, która sama w sobie jest dziełem sztuki. Jest ona nie tylko zbiorem prac artystycznych autora, ale posiada też własną narrację.”
Projekt zrealizowany w ramach programu stypendialnego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – „Kultura w sieci”.
Od 30 marca 2019 – ogólnopolska wystawa w przestrzeni miejskiej "Godzina dla Ziemi".
Obraz „Serce/Drzewo” oraz wiele innych prac można było oglądać w wersji animowanej na wielkoformatowych backlightach oraz na citylightach i na słupach reklamowych w
całej Polsce. Konkurs Galerii Plakatu AMS.
21 stycznia 2019 i 5 listopada 2019 – scenografia i oprawa wizualna poetyckiego spektaklu "Sen"
poświęconego twórczości Bolesława Leśmiana.
11 października 2020 – Scenografia i oprawa wizualna LILIJE Adama Mickiewicza | KONCERT NA GŁOSY, SZTYLET, ŁOPATĘ, SAMPLER I PERKUSJĘ.
Twórcy: scenariusz - Dr hab. Iwona E. Rusek, reżyseria – Ewa Małecki, muzyka – Grzegorz Łapiński oraz Dr hab. Leszek Lorent, oprawa wizualna – Justyna Stoszek. Instytut Teatralny w Warszawie.
2018 – wydanie książki „Wieczny las. Poza pogonią wielkich miast.”
Poetycki reportaż o historiach ludzi dla których Puszcza Białowieska, las mazurski i las beskidzki są nie tylko miejscem zamieszkania, ale całym życiem. Wydawnictwo Pascal 2018
2018 – Projekt i wykonanie statuetek, żywych rzeźb będących nagrodami w konkursie „Innovation 2018”.
14 kwietnia 2018 – wystawa „BiosferaOsobista”, Stańska Art Gallery, Warszawa.
27 października 2017 – wystawa „BiosferaOsobista”, galeria Poznańskiego Browaru, Stara Słodownia.
13 października 2017 – wystawa „BiosferaOsobista” podczas premiery spektaklu "Makbet " w reżyserii Agaty Dudy-Gracz, teatr Capitol, Wrocław.
Wrzesień 2017 – wystawa „BiosferaOsobista”, Łódzki festiwal Detal Fest.
2017 (wiosna i lato) – cykl wystaw pod nazwą „BiosferaOsobista”. Pierwszy etapem była ekspozycja w naturalnym, leśnym otoczeniu. „Stworzyłam autorskie, organiczne szkło, w którym powstają roślinne biosfery”. Pierwsze wernisaże odbyły się między innymi w Puszczy Białowieskiej, lasach beskidzkich i mazurskich.
2014 – rozpoczęcie działalności artystycznej w Doświadczalnej Pracowni Litografii im. Pabla Picassa w Warszawie, pod kierunkiem Andrzeja Newelskiego.
2015 – wystawa Polskiej Sztuki Współczesnej „Japońskie Inspiracje”, Ambasada Japonii w Warszawie.
2015 – wystawa „Forest Forever” w Centrum Promocji Kultury Warszawa Praga
2016-2018 – cykl warsztatów edukacyjno-artystycznych „Forest Forever”. Pogłębianie wiedzy związanej z funkcjonowaniem środowiska przyrodniczego. Badanie relacji pomiędzy człowiekiem a naturą. Refleksja nad zjawiskiem antropopresji czyli oddziaływaniem człowieka na naturę.
Sadzę Lasy w szkle...
Otaczam się butlami wypełnionymi zielenią, to przywraca we mnie stan wewnętrznej równowagi. Nie pozwala zapomnieć. I nie chodzi tu tylko o zieleń, naturę, lasy, które trzeba chronić. Chodzi o ochronę mojej własnej wrażliwości.
Stworzenie miniaturowego ekosystemu jest bardzo pracochłonne, wymaga wiele czasu, ogromnej uważności i cierpliwości, jest swoistą medytacją. Moje Lasy mówią o mnie. Pokazują to, czego nie widać na pierwszy rzut oka. To, czego większość ludzi we mnie nie zauważa. Pokazują moją delikatność, a może nawet kruchość. To, że potrafię być cierpliwa, pracowita i wytrwała. Ten las to sekret, cząstka mojego dzieciństwa – mojego najważniejszego dziedzictwa. Kiedy sadzę las, jestem blisko siebie. Lasy w butlach, miniaturowe samowystarczalne ekosystemy pokazują, że natura doskonale poradzi sobie bez nas. My bez niej nie.
Lasy-w szkle żyją, ponieważ w ich zamkniętej przestrzeni tworzy się całkowicie samowystarczalny ekosystem, w którym rośliny mogą przetrwać wytwarzając za pomocą fotosyntezy wszystkie potrzebne im do życia
substancje odżywcze. Jedyne, co przenika z zewnątrz, to światło. Dostarcza ono energii niezbędnej do produkcji substancji odżywczych i wzrostu. Światło padające na liście jest absorbowane przez białko zawierające chlorofil (zielony pigment). Część energii przenoszonej przez światło jest przechowywana w postaci cząsteczek trójfosforanu adenozyny (ATP). Reszta energii służy do odrywania elektronów z cząsteczek wody pobieranej przez korzenie roślin. Te uwolnione elektrony uczestniczą w reakcjach chemicznych przekształcających dwutlenek węgla w węglowodany.
Podczas tych reakcji uwalniany jest także tlen. Proces fotosyntezy jest odwróceniem procesu oddychania komórkowego, który występuje w wielu organizmach – także u człowieka.
W procesie oddychania węglowodany reagują z tlenem, w wyniku czego powstaje dwutlenek węgla,woda oraz uwalniania jest energia.
Nasz zamknięty ekosystem również wykorzystuje oddychanie komórkowe.
Za jego pomocą rozkłada obumarłe szczątki roślin. Podczas tego procesu bakterie wewnątrz gleby ogrodu-butelki absorbują tlen wyprodukowany przez rośliny, a same uwalniają dwutlenek węgla, który jest ponownie wykorzystywany przez rośliny.
I, oczywiście, w nocy, kiedy nie ma światła słonecznego niezbędnego do zachodzenia fotosyntezy, rośliny również będą korzystać z oddychania komórkowego, aby utrzymać się przy życiu dzięki zgromadzonym w składnikach odżywczych zapasom energii.
Także obieg wody w ogrodzie-butelce jest obiegiem zamkniętym.Woda z gleby jest wchłaniana przez korzenie, następnie uwalniana przez parowanie, by w końcu dzięki skraplaniu znów powrócić do gleby.